گاورنر در واقع نوعی دستگاه ایمنی وترمز مکانیکی الکتریکی است که به صورت اتوماتیک برای توقف کابین درزمان خطر مثل مواقع سقوط و یا سرعت بیش از حد طراحی و بکار گرفته می شود. از آنجایی که گاورنرها به سرعت حساس می باشد لذا در صورت مشاهده سرعت بیش از حد، دستگاه آنرا تشخیص داده و باعث توقف مکانیکی آن شده و سپس با تحریک کردن میکروسوئیچ هایی باعث قطع فرمان موتور می شوند ویا گاورنر فعال شده وترمز اضطراری را بکار می اندازد.
حالا اجازه بدهید تا باهم گاورنر را تجزیه وتحلیل کنیم:
این دستگاه دارای دو چرخ یا قرقره با قطرکوچک است که بایک سیم بکسل فلزی(با قطر6-7 میلیمتر درآسانسوهای استاندارد) به هم وصل میشوند ومعمولا مکان قرارگیری آن خارج از محدوده حرکت کابین وروی بتن سقف چاه می باشد مگردرموارد خاص. (در بعضی از کارگاهها به دلیل شرایط خاص جای آن تغییر کرده و به زیر سقف چاه آسانسور یا بالاتر از بتن سقف و یا …. منتقل می شود، که در چنین شرایطی باید حتما” راه دسترسی به آن مهیا باشد ).
وقتی گاورنر بر روی سقف چاه و محل مورد نظر مستقر شد، سیم بکسل گاورنر روی فلکه انداخته شده و با عبور از دو سوراخ مخصوص در بتن سقف به سمت پائین فرستاده می شود.این سیم ها به پاراشوت در زیر کابین متصل میشود و اگر از طریق استوانه افقی چاه آسانسور را نگاه کنیم میبینیم که گاورنر سمت کابین واقع شده ولی اثر منفی روی حرکت کابین ندارد.
حالایک سر سیم بکسل به پائین و نزدیک کف چاه رفته و پس از عبور از روی فلکه چدنی که ته چاه قرار دارد (فلکه هرز گرد) به سمت بالا برگشته و با سر دیگر سیم بکسل به روی کابین آسانسور رسیده است، وبا اتصال به قطعه ای بنام استراکچر بر روی یکی از شانه های چدنی یوک بالای کابین فیکس می شوند. به صورتیکه با حرکت کابین، به صورت موازی سیم بکسل حرکت نموده و در نتیجه سیم بکسل گاورنر با گردش بر روی فلکه گاورنر و فلکه ته چاه حرکت و به گردش در خواهند آمد.
1- قسمت اصلی گاورنر یا فلکه بالا .
2- فلکه پایین
3- وزنه
قسمت اصلی گاورنر یک بدنه اصلی است که دارای چرخچه است و همچنین یک سنسور ،که وضعیت خطرناک را حس میکند.
این سنسور وقتی فعال میشود که نیروی گریز از مرکز باعث فعال شدن آن شود و فعال شدن این نیرو زمانی است که سرعت از یک مرز خاص بالاتر رود. و بوجود آمدن آن زمانی است که سرعت کابین از حد مجاز بیشتر گردد سپس حرکت هر یک از طنابها با کابین ارتباط پیدا میکند بنابراین یه انتقال مکانیکی دو به دو با یک سرعت واقعی پیدا میشود واین بیشتر از محدوده ای است که تنظیم شده است.
در نتیجه وقتی سرعت این چرخنده بالا می رود دو اتفاق می افتد:
1-پیچ فنری بخاطر حرکت خطی بیشتر از طریق مکانیکی با چرخچه گاورنر قفل می شود.
2-یک وسیله الکتریکی ایمنی را فعال می کند واین وسیله ایمنی باعث متوقف شدن موتور می گردد.
یا به عبارتی عملکرد گاورنر به این صورت است که، در زمان کارکرد آسانسور سرعت خطی فلکه گاورنر با سرعت کابین برابر است، وقتی سرعت حرکت کابین آسانسور از سرعت نامی به هر دلیلی بیشتر شود باید گاورنر حتما” قبل از رسیدن به سرعت 115% ، یعنی زمانی که به مرز 110% سرعت نامی رسید، با تحریک اولیه سیستم، و فعال شدن کنتاکتهای مجموعه مذکورتابلو فرمان ، فرمان توقف آسانسور را صادر کرده و سپس با افزایش سرعت به مرز 115% سرعت نامی و درگیر شدن فکهای پاندولی با دنده های مخصوص پولی اصلی گاورنر، باعث فعال شدن سیستم پاراشوت آسانسورشود و آسانسور در هر نقطه از چاه آسانسور که قرار داشته باشد، متوقف گردد.البته در سرعتهای پایین می تواند بصورت یکباره باشد ولی در سرعتهای بالا بصورت تدریجی عمل کند.
بنابراین اگر کابین با سرعت زیاد حرکت کند گاورنر به دو صورت عکس العمل نشان می دهد:
یکی الکتریکی که برق موتور را قطع می کند یعنی به محض خارج شدن سیم بکسل، پاره شدن یا شل شدن سیم بکسل گاورنر، کنتاکت مذکور عمل کرده و باعث قطع برق آسانسور و توقف کابین می شود و به دلیل رعایت ایمنی، کنتاکت به صورت مکانیکی عمل کرده و به حالت عادی باز نمی گردد، چون در صورت قطع شدن حتما” باید توسط تعمیرکار یا متخصص به حالت اول برگردانده شود .
و دوم مکانیکی که به این معنی است که کابین قفل می شود. (شکل 3)
قرقره پایینی (فلکه هرزگرد)که بطور کلی نگهدارنده یکی از دو ریل لغزنده کابین می باشد قرقره کششی نامیده می شود.
EN81 استانداردهای لازم برای متوقف کردن یا کم کردن سرعت شتاب طناب که موتور را متوقف می کند را متذکر شده است وبا توجه به اینکه گاورنر یک دستگاه ایمنی است باید قبل از وارد شدن به بازار مورد ارزیابی قرار بگیرد تا منطبق با استاندارد EN81 باشد. بنابراین یک کلید ایمنی هم تعبیه شده است.(3)
در مورد ارزیابی مثبت ،یک نوع گواهی نامه بازرسی صادر شده است که باید همراه دستگاه باشد. این دستگاه همچنین باید دارای نشان نمایشCE نیز باشد. اگر نتیجه تست مثبت باشد ، سپس گواهی و برگ تائید عملکرد گاورنر با درج تاریخ و مشخصات فنی و شماره اختصاصی گاورنر صادر، گاورنر پلمپ شده و به انبار تحویل می گردد. اما اگر به هر دلیلی سرعت دستگاه تست گاورنر به بیش از 115% سرعت نامی برسد و گاورنر عمل نکند ، باید موارد به سازنده منتقل گردد و با تعمیر فنر، مجددا” روی دستگاه تست قرار داده و مراحل فوق طی شود.
گاورنرها باید جهت انجام عملیات بازرسی و بازدید ونگهداری براحتی در دسترس باشند. همچنین برای نصب کردن گاورنر بالای ریل راهنما در آسانسور های بدون موتورخانه حتما باید پنجره ای برای راحتی جهت سرویس و راه اندازی ( روشن کردن میکروسوئیچ ) تعبیه گردد ، یا از مدلهای MRl استفاده گرددکه میکروسوییچ توسط یک مگنت فعال می گردد.
در جوار فلکه اصلی گاورنر و در کنار آن شیاری برای سیم بکسل تعبیه شده که قطر آن نسبت قطر فلکه اصلی کوچکتر است(کمتر از 1cm)، این شیار برای تست سرعت و تنظیم گاورنر در نظر گرفته شده است. پس قطر بزرگ فلکه برای استفاده از سیم بکسل مجموعه ترمز و قطر کوچک برای زمان تست گاورنر می باشد.
این شیار بنام شیار آزمون (شیار کنترل عملکرد، یا شیار تست) که اپراتور تعمیر ونگهداری با خیال راحت از آن برای ارزیابی گاورنر استفاده می کند.
تنظیم سرعتی که گاورنر بالاتر از آن باید عمل کند باید توسط شرکت سازنده تنظیم و مهروموم گردد به طوری که به مرور زمان تغییر نکند.
انواع گاورنر:
معمولا در سیستم آسانسور از انواع گاورنر تحت عنوانهای : گاورنر یک جهته ،گاورنر دو جهته، گاورنر MRL، گاورنر A3
1)گاورنر یک جهته : همانطور که از نام آن مشخص است عملکرد گاورنر فقط در یک جهت وبه سمت پایین است.
2)گاورنر دو جهته : همانطور که از نام آن مشخص است عملکرد گاورنر در هر دو جهت بالا و پایین عمل می کند.
3)گاورنر MRL : این گاورنر در آسانسورهای MRL استفاده می گردد که دسترسی به گاورنر به راحتی میسر نیست . این گاورنرها دارای یک مگنت بوده و وقتی گاورنر عمل می کند به کمک این مگنت به حالت اولیه بر می گردد.
4)گاورنر A3: این گاورنر جهت تطابق با آخرین ورژنEN81 وضمیمهA3 طراحی شده است .این مدل گاورنر از حرکت های نا خواسته (UCM) جلوگیری می نماید. این مدل نیز شامل یک مگنت است و وقتی آسانسور متوقف می گردد این مگنت غیر فعال شده ودر این حالت گاورنر قفل شده و از حرکت ناخواسته کابین جلوگیری می کند.