درصنعت آسانسور،یکی از قطعات مورد تایید استاندارد ، سیستم کنترل اضافه بار یا اضافه وزن میباشد. وظیفه این سیستم اندازه گیری بار وارده به کابین ، مقایسه آن با ظرفیت مجاز کابین و ارسال پیامهای مناسب به کنترلر مرکزی آسانسور میباشد .
مزیت استفاده از این سیستم در درجه اول تامین امنیت جانی وجلوگیری از سقوط کابین و در درجه دوم کاهش هزینه های نگهداری وتعمیرات موتور در اثر استفاده نادرست از آسانسور می باشد . متاسفانه بدلیل هزینه های سنگین وعدم تمایل سازندگان آسانسور برای تولید مشابه داخلی به دلیل ماهیت چند تخصصی تولید برای ساختار این قطعه مکانیکی امکان تولید آن در ایران وجود ندارد در صورتیکه استاندارد ، استفاده از این سیستم را اجباری کرده است .
سیگنال ورودی که حاصل از تنش کشش عمودی سیم بکسل آسانسور می باشد پس از تقویت وارد کنترلر می گردد در کنترلر عمل تصمیم گیری نسبت به ارسال پیامهای full load و over load متناسب با ظرفیت کابین و همچنین فعال شدن آلارم انجام می شود .
در صورت بالابودن وزن کابین یعنی باری بیش از ظرفیت تعریف شده کابین ، سیستم لودسل پیام Over load را به کنترلر منتقل می کند و آسانسور حرکت نخواهد کرد .کاربرهای آسانسور می دانند که ضررهای ناشی از اضافه بار توسط آسانسور در برخی از موارد براحتی جبران نخواهد شد ، مشکلات ناشی از حمل نفر یا بار بیش از ظرفیت آسانسور به صورت آسیب به سازه های فیزیکی آسانسور ،سیم بکسل، فلکه ها و آسیب به الکترو موتور، بلبرینگها، شفت موتور وفلکه اصلی موتورآسانسور خودنمایی می کند. از جمله موارد دیگر می توان به سرخوردگی سیم بکسل از روی فلکه اصلی موتور و عملکرد نامناسب سیستم ایمنی(پاراشوت) اشاره کرد .
لودسل سلول حسگر وزنی است که این حسگر تغییرات وزن را بر اساس تغییرات ولتاژ بر اساس وزن بار وارده به سیم بکسل حس کرده و آن را به نشان دهنده الکترونیکی منتقل می نماید. لودسلها از نظر شکل ظاهری و کاربردهایشان دارای انواع مختلفی هستند که از آن جمله لودسل فشاری ـ کششی ـ خمشی و تک پایه را می توان نام برد .
1– لودسل فشاری (Canister) : شکل ظاهری این لودسل شبیه قوطی می باشد. همانطور که از نام این لودسل پیداست فشار وارده بر این نوع لودسل از طرف بار باعث تغییرات طول (کمتر از قطر یک تارمو) در لودسل می شود. از این نوع لودسل اغلب در باسکولهای جاده ای استفاده می شود .
۲ – لودسل کششی (S Type) : شکل ظاهری این لودسل شبیه S می باشد. مکانیسم عملکرد این لودسل نیز بر اساس تغییرات طول می باشد. یک طرف این لودسل از بالا به نقطه ای ثابت وصل می شود و از طرف پایین نیرو به ان وارد می شود. از این نوع لودسل اغلب در سیستم های توزین آویز استفاده می شود.
۳ – لودسل خمشی (Shear beam) : از این نوع لودسل اغلب در باسکول کفه ای و برخی پروژه های خاص استفاده می شود.
۴- لودسل تک پایه (Single point) : این نوع لودسل اغلب برای کفه های کوچک نظیر ترازوها و باسکول ها استفاده می شود.
همچنین می توان به نوعی دیگراز لودسلها از جمله هیدرولیکی ، پنوماتیکی،Strain Gage وصفحات خازنی و پیزوالکتریک اشاره کرد . و اما در صنعت آسانسوراز دو نوع اورلود سیم بکسلی و زیر کابینی استفاده میشود گاهی اوقات نیز از روشهای نصب روی صفحه سربکسل و یوک کابین و یا نصب زیرشاسی موتور نیز استفاده می گردد.
لودسل به طیفی از سنسورها گفته می شود که هر چند در تکنولوژی متفاوت هستند ولی هدف از استفاده آنها یک چیز است و آن سنجش نیرو (کشش یا فشار) است که در سیستم های توزین همان سنجش وزن می باشد.
مکانیزم عملکرد لودسل بر اساس تغییرات طول ناشی از وارد شدن بار می باشد که سبب تغییر درخروجی ولتاژ یا جریان لودسل می شود .این وسیله فشار یا کشش وارده از سوی جسم را به سیگنال الکتریکی تبدیل می کند واین امکان را بوجود می آورد که بوسیله آن وزن دقیق بار بدست آید .در یک تعریف کلی لودسل مبدل نیرو به سیگنال الکتریکی می باشد که به صورت غیرمستقیم در دو مرحله این تبدیل را انجام میدهد.
در همه انواع لودسلها مبنای اندازه گیری تغییرات بار بدین گونه است که با استفاده از یک ماده واسطه مثلا مایع یا گاز یا نور واعمال تغییرات بار بر آن تغییرات متناسبی چه فیزیکی وچه شیمیایی در آن ماده واسطه بدست می آید. و بنابراین با اندازه گیری این تغییرات میزان تغییرات بار را می توان محاسبه کرد.
لودسل شامل یک هسته فلزی (ازآلیاژ خاص)ومجموعه ای از مقاومت های الکتریکی می باشد که در اثر اعمال نیرو تغییر شکل می یابد اما پس از برداشتن نیرو به حالت اولیه خود برمی گردد. میزان برگشت پذیری این ماده تعیین کننده کیفیت و دقت و عمر لودسل است.
دقت لودسل یعنی قدرت تفکیک آن نسبت به ظرفیت کل ونیز حد خطای مجموع آن می باشد . عوامل دخیل در دقت وکیفیت لودسل نوع آلیاژ هسته وساختار Strain Gage می باشد.موسسه OIML واقع در پاریس قدرت تفکیک وخطای مجموع لودسل و رفتار لودسل تحت رطوبت ودرجه حرارت را براساس استانداردهای خاص مورد ارزیابی قرار می دهد در واقع کلاس دقت لودسل را تعیین می کند. لودسلهای مرغوب و دقیق دارای استاندارد OIML جهانی می باشند که این استاندارد مبین کیفیت ودقت ساخت این محصول است . بنابراین عملیات سنجش وزن بوسیله لودسلهایی که فاقد این استاندارد باشند قابل اطمینان نخواهد بود .
برای کنترل وزن کابین از سیستمی بنام load cell استفاده می شود این دستگاه که روی سیم
بکسل ویا زیر کابین قرار می گیرد وزن کابین را اندازه گیری کرده وبه تابلو فرمان اطلاع میدهد.
نصب روی سیم بکسل: این نوع نصب را زمانی انجام میدهند که دیگر راهی برای نصب زیر کابین وجود نداشته باشد . و در صورت هر تغییری در سیستم نیاز به تنظیم مجدد دارد.مثلا اصطکاک کفشک با ریل می تواند وزن را بیشتر نشان دهد ویا تغییرات حالت سیم بکسل به مرور زمان ویا انحناء سیم بکسل در طبقات آخر. نصابهای آسانسور در صورت انحناء ریل آسانسور همیشه از اورلودهای زیر کابینی استفاده می کنند .
اورلودهای سیم بکسلی دارای کلمپ های چند شیار وقابل نصب برای تعداد سیم بکسلهای مختلف میباشد این اورلودها از مواد آلومینیم با کیفیت بالا تولید ومعمولا دارای ظرفیتهای مختلف از 200 کیلوگرم تا 6000 کیلوگرم می باشد.این اورلودها دارای طراحی بهینه برای بدست آوردن حداکثر حساسیت می باشد.و در ضمن دارای کالیبره خودکار بدون نیاز به معرفی یک وزن مشخص شده است. اورلودهای سیم بکسلی یک مدل ازانواع اورلودها با دقت بسیار بالا ومونتاژ آسان است.
این نوع اورلود بهترین انتخاب برای آسانسورهای نو و بازسازی شده است . با توجه به این مسئله که وزن افراد داخل کابین قابل پیش بینی نمی باشد یک استاندارد برای این وزن در نظر گرفته اند و انجام تنظیمات با پتانسیومترهای موجود بر روی دستگاه به طور عمومی وبا سوار کردن افراد مختلف انجام می شود . طبق استاندارد وزن هر مسافر برابر 75 کیلو گرم در نظر گرفته می شود به طور مثال برای یک کابین 6 نفره باید برابر 450 کیلوگرم باشد.
درجه حفاظت IP (Ingress Protection)درجه بندی است که توسط نظام بین اللملی حفاظت تعریف شده است ، میزان آب بندی وسایل الکترونیکی را تعیین میکند .
IP66: مقاوم در مقابل ریزش پرفشار آب
IP67: غرق در آب
IP68: غرق در آب تحت فشار
حسگر وزن را در مکانهای مختلفی از آسانسور می توان نصب کرد یکی از متداول ترین مکانها روی سیم بکسل کابین می باشد با افزایش وزن کابین سیم بکسلها کشیده تر شده فشار بیشتری به پیچ تنظیم می آورد این مسئله موجب می شود ، دستگاه نیروی حاصله را اندازه گیری نموده ،وزن کابین محاسبه گردد . پیشنهاد ما برای نصب اورلود در بالای کابین به ارتفاع تقریبی 1.5 متر بالاتر از یوک کابین روی سیم بکسلهاست. درجایی کهover head کوتاه است پایین آوردن سنسور وزن ونزدیک کردن آن به یوک کابین خطای اندازه گیری را افزایش می دهد . در واقع بکسلها باید طوری از داخل گیره رد شده باشند که حد تعادل در پخش بکسل بین بوشن ها رعایت شده باشد . نمره بوشن های سنسور وزن با سایز سیم بکسل باید یکی باشد . نمره بوشن با توجه به سایز بکسل مشخص می شود و در ورودی بدنه بوشن نوشته می شود.